قصه پرغصه کارگری در بیرجند/سرگذر نیازمند گذر مسئولان
تاریخ انتشار: ۳ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۵۳۸۱۸
خبرگزاری مهر، گروه استانها- رقیه رحمتی راد: کارگران سر گذر از جمله اقشار کم درآمد جامعه بوده که حکایت تلخی ایام شأن بر کسی پوشیده نیست. وجود این افراد در برخی نقاط و میادین بیرجند اعم از میدان امام حسین (ع) نه تنها اشتغال در شرایط سخت را روایت میکند بلکه تجمع کارگران در چند قدمی قلعه بیرجند بر چهره تاریخ چنگ میاندازد
این قشر در بیرجند فارغ از گرمای تابستان و سرمای زمستان، ساعتهای زیادی را در برخی نقاط شهر گرد هم میآیند تا دسترنجی حلال برای اهل منزل کسب کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
چندی پیش بود که پس از مطالبهها و پیگیریهای رسانهها، مسئولان بر آن شدند تا مکانی با عنوان ایستگاه کارگری در راستای رفع مشکلات این قشر راه اندازی کنند. اگرچه قرار بود ایستگاه کارگری مکانی برای رفع مشکلات پیش روی کارگران سر گذر باشد اما هدف اصلی این طرح در کش و قوسهای موجود از مسیر اصلی خارج شده و مورد استقبال کارگران قرار نگرفت.
حالا مطالبههای برجای مانده کارگران از یک سو و اما و اگرهای متولیان برای پاسخ به این مطالبهها از سویی دیگر بر کلاف پر پیچ مشکلات کارگران سر گذر گره میزند. برای شنیدن آلام و دردهای بر زمین مانده کارگران میدان امام حسین (ع) بیرجند را پیش میگیریم.
ساعتی در جمع کارگران
هوا بس ناجوانمردانه گرم است و خورشید در اولین ساعات طلوعش بر چهره شهر تازیانه میزند. جمع شأن از دور شناخته شده است. یکی دستانش را محافظی برای سرش قرار داده و زیر سایه درخت به پهلو دراز کشیده، یکی بر حاشیه جدول به انتظار نشسته و گروهی هم خنکای چمنها را برای فرار از گرمای هوا برگزیدهاند.
با توقف ماشین، پیر و جوان شأن به سمت خودرو میآیند. یکی نرخش را میگوید و یکی دوستش را برای کار معرفی میکند. گویی بین خودشان نوبت گذاشتهاند تا بنا به گفتههایشان، افراد پیر هم از کار عقب نمانند.
با دیدن دفتر و خودکارم، نگاه شأن عوض میشود. سوالهای زیادی حوالی گوشهایم میچرخند. «کارگر نمیخواهید؟ خبرنگار هستید یا برای کمک خیریه اسم مینویسید؟ اگر برای درد ما آمدهاید که برگردید، کارگران سر گذر هیچ وقت دیده نمیشوند.»
جواب تمام سوالهایشان را تنها با لبخندهایی مصنوعی میدهم چرا که خوب میدانم رنج نامه کارگران سر گذر سالهاست که روایت میشود اما پایانی خوش به خود ندیده است.
حکایت دویدن و نرسیدن از تک تک نگاههای خسته شأن موج میزند و بر کلام شأن واژههایی از جنس یأس را حلاجی میکند.
جوانی خوش صحبت اولین مخاطب سوالهایم میشود و میگوید: ما کارگران سر گذر خیابان امام حسین (ع) هستیم که سرما و گرمای هوا برایمان فرقی ندارد.
وی با بیان اینکه در سرمای زمستان خودمان را به وسیله آتش گرم میکنیم، میافزاید: دو روز از هفته را کار میکنیم و سه روز با همان درآمد ناچیز زندگی میچرخانیم چراکه کار گیرمان نمیآید.
بازار کساد است
با دست عرق پیشانیاش را میگیرد و میگوید: بسیاری از افراد مسن به دلیل کهولت سن به چشم کارفرما نمیآیند و باید با هزینههای بسیار کمتر از نرخ کارگری، به دنبال راه درآمد باشند.
یکی دیگر از کارگران هم با بیان اینکه بازار کار بسیار کساد است، میافزاید: هر صبح مسیری طولانی را به این میدان میآیم و بسیاری از روزها دست خالی به خانه بر میگردم.
دستانش را بالا میآورد و آبلههایی که از بیل کارگری به یادگار مانده را نشانه میگیرد و میگوید: ما برای نان حلال به این نقطه میآییم اما متأسفانه برخی کارگر نماها چهره ما را هم بد معرفی کردهاند.
یکی دیگر از کارگران هم در گفت و گو با مهر میگوید: در شرایط پیش رو مجبور هستیم با توقف یک خودرو، همگی به سمت خودرو برویم چراکه کار نیست که این امر خطرهایی برای خودمان هم دارد.
وی با گلایه از فعالیت کارگران افغانی میگوید: این افراد گاهی با نرخ بسیار کم به کارگری میروند و هزینه رفت و آمد ما هم نمیشود.
بیمه نداریم
با لباسهایی مندرس، کفشهایی که به یکدیگر لبخند میزنند و چهرهای که زیر تیغ آفتاب رنگ باخته، حرکاتم را برانداز میکند.
گرچه ۱۸ سال بیشتر سن ندارد اما به جای پدر نانآور خانوادهای سهنفره است. مرتب ابروهایش را در هم میکشد گویی در دنیای خودش پر از غوغا بوده اما بی صدا فریاد میزند.
به سراغش میروم. از سردی و گرمی هوا شکایت میکند و میگوید: خودمان هم از اینکه در کنار قلعه جمع شویم و گاه انگشت اشاره رهگذران باشیم، خسته شدهایم و خواستار جانمایی مکانی هستیم.
وی با بیان اینکه علی رغم وجود خطر بالای تصادف در این میدان و سختی کار در کارگران، بیمه نداریم، میگوید: اگرچه مسئولان در چهارشنبه بازار قدیم مکانی ۵۰ متری برای بیش از ۲۰۰ کارگر مهیا کردند اما مورد رضایت نبود.
وی با بیان اینکه ایستگاه کارگری در بازار بهشتی بیرجند از اینجا دور و ناشناخته بود، میافزاید: بسیاری از کارفرماها اینجا به دنبال کارگر میآیند و کسی از بازار بهشتی اطلاعی ندارد.
این جوان کارگر میافزاید: مسئولان در گام اولیه باید اطلاع رسانی قوی و گستردهای داشته باشند و بعد نسبت به جا به جایی اقدام کنند.
شکست طرح ایستگاه کارگری در یک ماه
حسن علیزاده، رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی بیرجند در گفت و گو با مهر با اشاره به مشکلات کارگران سر گذر بیان کرد: حق کارگر ساختمانی که صبح با بیل و کلنگ سر و کله میزند و این همه بنای ساختمانی به دست این افراد ساخته میشود، این نیست که در سرمای زیر صفر درجه و در سختترین گرما زیر درخت منتظر کار بماند.
وی با اشاره به ایستگاه کارگری واقع در بازار بهشتی، بیان کرد: این مکان به دلیل کوچک بودن و عدم برخورداری از سیستم گرمایشی و سرمایشی مورد استقبال کارگران قرار نگرفت.
علیزاده با بیان اینکه کارگران به میدان امام حسین (ع) عادت کردهاند و انتقال آنها به ایستگاه کارگری آسان نبود، افزود: این امر همکاری ادارات و دستگاههای متولی را میطلبید.
وی ادامه داد: ایستگاه کارگری به مدت یک ماه با استقرار دو نیرو و جمعی از کارگران فعال بود اما در نهایت با شکست مواجه شد.
تکلیفی برای شهرداری
رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی بیرجند بیان کرد: از مسئولان به ویژه شورای شهر خواستاریم مجدد نشستی برگزار شود تا در همان میدان امام حسین (ع) مکانی برای ساماندهی کارگران اختصاص داده شود.
وی خواستار تملک یک زمین توسط شهرداری در میدان امام حسین (ع) شد و افزود: با توجه به وجود قلعه تاریخی در جوار میدان، ساماندهی کارگران به نفع مردم و قشر کارگر خواهد بود.
علیزاده با بیان اینکه در حال حاضر نوبت دهی به خصوصی در بین کارگران وجود ندارد که این امر حقوق افراد مسن را ضایع میکند، افزود: با ساماندهی کارگران و راه اندازی سامانه کارگر هوشمند، تمام مشکلات فعلی رفع میشود.
وی با اشاره به معضل وجود کارگر نماها در میدان امام بیان کرد: همچنین با ساماندهی کارگران، این قشر دارای شناسنامه شده و کارگر نماها و متکدیان که تنها به دلیل اهداف شخصی و جمع آوری نذورات در میدان تجمع میکنند، به حاشیه رانده میشوند.
نصب کانکس در میدان امام حسین (ع) برای ساماندهی کارگران
دلپسند، رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراوردههای کشاورزی و شهرداری بیرجند هم در گفت و گو با مهر با بیان اینکه تاکنون جلسات متعددی برای رفع مشکلات کارگران برگزار شده است، افزود: با بضاعت موجود، در بازار بهشتی اتاقی ۵۰ متری برای استقرار کارگران مجهز کردیم.
وی با بیان اینکه اطلاع رسانیهای لازم از طریق میدانی و فضای مجازی انجام شد، افزود: متأسفانه برخی از افراد حاضر در جمع کارگران سر گذر، متهاجر و کارگر نما هستند که در برابر این طرح شهرداری مقاومت کردند.
دلپسند با بیان اینکه نیاز داریم تمام دستگاههای اجرایی با شهرداری همکاری کنند، اظهار کرد: مکان موجود در بازار بهشتی، به دلیل رعایت موارد ترافیکی و سهولت دسترسی مکان خوبی است اما اینکه کارگران استقبال نمیکنند باید مسئولان چاره اندیشی کنند.
وی ادامه داد: پیشنهاد شده در میدان امام حسین کانکسی جانمایی شود تا بتوانیم نوبت دهی کارگران فصلی ساختمانی را در همان محل انجام دهیم که این صورت مسئله را پاک میکند و مشکلی را از پیش رو بر نمیدارد.
ضربه کارگر نماها به کارگران
دلپسند بیان کرد: این امر مشکلات کارگر نماها که روزانه منتظر توزیع نذورات نقدی و غیر نقدی بستگان متوفیان آرامستان و نهادهای خیریه هستند، را حل نمیکند.
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراوردههای کشاورزی و شهرداری بیرجند گفت: پیشنهاد میکنیم بعد از جانمایی محل، دستگاههای اجرایی به شهرداری کمک کنند تا نهادهای خیریه از پخش کمکهای نقدی و غیر نقدی در محل خودداری کنند.
وی با بیان اینکه با توجه به تاکید فرماندار و شهردار مبنی بر رفع مشکل، نسبت به جانمایی محل و نصب کانکس اقدام میکنیم، گفت: این کانکس ظرف کمتر از ۱۰ روز تجهیز کرده و در اختیار انجمن صنفی کارگران قرار میدهیم.
دلپسند بیان کرد: خریداری ملکی مشابه ایستگاه کارگری موجود در بازار بهشتی، مشروط به تصمیم شهردار و شورای شهر بوده و پروسهای زمان بر است.
بدیهی است کارگران عامل اصلی توسعه و شکوفایی اقتصادی بوده و از ارکان اساسی تولید محسوب میشوند که نیازمند حمایت بیشتری از سوی متولیان هستند تا بتوانند پینه دستهای خسته شأن را بهایی شیرین بخشند.
شاید وقت آن رسیده مسئولان با قرار گرفتن زیر چتر همدلی، راهکاری مؤثر برای حل موانع موجود بیاندیشند. هرچند صحبتهای متولیان پیرامون حمایت از کارگران سر گذر خبرهای خوشی را صادر میکند اما میطلبد در روند عملیاتی شدن، بیش از وضعیت فعلی تسریع شود.
کد خبر 5816099منبع: مهر
کلیدواژه: شهرداری بیرجند کارگران بیرجند بوشهر کرمانشاه تبریز استان کرمان اردبیل گلستان خطبه های نماز جمعه ایلام سنندج سازمان تبلیغات اسلامی مشهد اصفهان فارس شهید چمران ساماندهی کارگران میدان امام حسین ایستگاه کارگری کارگران سر گذر بازار بهشتی میدان امام مشکلات کارگر کارگر نماها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۵۳۸۱۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دولت رئیسی میخواهد کارگران را از مشارکت در تعیین دستمزدشان کنار بگذارد
براساس آنچه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده قرار است از سال آینده مسئولیت تعیین حداقل مزد کارگران از شورای عالی کار به مجلس شورای اسلامی واگذار شود.
به گزارش فرهیختگان، این روند در صورت اجرای آن به نظر میرسد بیش از آنکه مجلس در تعیین رقم حداقل مزد کارگران دخیل باشد، دولت دخیل است و در این بین با حذف نقش نمایندگان کارگری، بهنوعی دولت با دست بازتری نقش اول تعیین حقوق و دستمزد کارگران را در زمین بازی جدید ایفا میکند.
طبق ماده ۴۱ قانون فعلی کار در ایران، وظیفه تعیین حداقل مزد یکساله کارگران با توجه به درصد تورمی که از طرف بانک مرکزی جمهوری اسلامی اعلام میشود، به شورای عالی کار سپرده شده است و میتوان گفت نام شورای عالی کار با تعیین مزد کارگران گره خورده و مشخص شدن حداقل رقم حقوق کارگران بهعنوان اصلیترین وظیفه این شورا شناخته میشود.
ریاست این شورا برعهده وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی است اما سه نفر از نمایندگان کارگران در این شورا حضور دارند. هر یک از اعضای شرکتکننده در جلسه دارای یک رأی برای تصمیمات گرفتهشده در این شورا هستند و از این جهت حضور نمایندگان کارگران در این شورا حائز اهمیت است.
تعیین این حداقل مزد در شورای عالی کار باید به اندازهای باشد تا آن مزد زندگی یک خانواده (با تعداد متوسط آن که توسط مراجع رسمی اعلام میشود) را کفاف دهد لذا نمایندگان کارگری در شورای عالی کار همواره در تلاش برای متقاعد کردن دولت بهمنظور بالا بردن رقم حداقل دستمزد کارگران هستند تا حداقل حقوق همگام با تورم کشور تعیین شود. با این حال سال گذشته وزیر کار در بحبوحه جلسات تعیین رقم حداقل دستمزد کارگران برای سال ۱۴۰۳ و پس از آن خبر از تغییر روند محاسبه مزد کارگران داد که با واکنش منفی جامعه کارگری مواجه شد.
بهزعم صولت مرتضوی وظیفه شورای عالی کار فقط تعیین حداقل مزد کارگران نیست و از این رو به پیشنهاد وزارت کار قرار است حداقل مزد کارگران با مشورت شرکای اجتماعی در مجلس شورای اسلامی که متشکل از نمایندگان آحاد جامعه است، در خلال بررسی لایحه بودجه سالانه کشور و همزمان با حقوق کارمندان دولت تعیین شود.
لایحهای برای تغییر قانون کارفارغ از اینکه یکی کردن روند تعیین حقوق کارگران با کارمندان منطقی به نظر میرسد یا خیر، باید گفت بهطور حتم رسیدن به رقمی مناسب برای حداقل مزد کارگران نیازمند جلسات گفتوگومحور و رفت و برگشتی میان دولت و نمایندگان جامعه کارگری است، از طرف دیگر این واگذاری مسئولیت از شورای عالی کار به مجلس بهنوعی نادیده گرفتن قانون فعلی کار تلقی میشود؛ چراکه فرآیند تعیین دستمزد کارگران طبق قانون کار به شورای عالی کار سپرده شده است. بنابراین دولت برای اجرای این پیشنهاد نیازمند ایجاد تغییر در قانون است.
از این رو قرار است وزارت کار لایحهای را درخصوص تعیین حداقل حقوق و دستمزد کارگران به مجلس ارائه دهد تا روند فعلی تعیین حداقل مزد کارگران بهصورت قانونی تغییر کند که به گفته صولت مرتضوی گویا این لایحه مراحل پایانی تدوین خود را میگذراند و طی هفتههای آینده به هیات دولت ارائه میشود.
به نام مجلس به کام دولتدر شرایطی که تاثیر رایزنی نمایندگان جامعه کارگری در جلسات شورای عالی کار برای افزایش حداقل دستمزد کارگران غیرقابل کتمان است؛ باید گفت این خبر به معنای حذف نقش نمایندگان کارگری در تعیین رقم دستمزد کارگران و واگذاری کامل این مسئولیت به نمایندگان مجلس است. کما اینکه هرساله برای تعیین حداقل مزد کارگران نمایندگان جامعه کارگری بعضا تا چند ماه در حال رایزنی با دولت بودهاند تا با چانهزنی رقم حداقل حقوق کارگران ولو بسیار اندک افزایش یابد.
حال آنکه گرچه این پیشنهاد وزیر کار به نام مجلس تمام شده است اما به نظر میرسد بیشتر به کام دولت است؛ چراکه این دولت است که با تغییر زمین تعیین مزد کارگران از «شورای عالی کار» به «مجلس» و در حین تصویب لایحه بودجه سالیانه، نهایتا دست برتر را در تعیین رقم حقوق کارگران خواهد داشت و میتواند رقم مزد کارگر را آنطور که میخواهد در لایحه بودجه تعیین کند و نهایتا نمایندگان مجلس فقط آن را تصویب کنند.
به زبان شفافتر درصورتیکه دولت تصمیم بگیرد حقوق کارگران را مقدار مشخصی افزایش دهد اما نمایندگان خواستار افزایش بیشتری باشند، عملا نمیتوانند طبق اصل ۷۵ قانون اساسی سبب افزایش هزینههای عمومی دولت شده یا درآمدهای عمومی دولت را کاهش دهند. بنابراین نهایتا دست نمایندگان مجلس برای مخالف با تصمیم گرفتهشده از سوی دولت بسته خواهد ماند و این دولت است که حرف آخر را در این موضوع میزند.
این به خرج دادن خلاقیت در مسیر تعیین مزد کارگران در شرایطی از سوی وزیر مطرح شده است که در حال حاضر حدود ۱۴ میلیون کارگر و ۱۲ هزار تشکل کارگری در سطح کشور مشغول فعالیت هستند و نفس حضور نمایندگان جامعه کارگری در شورای عالی کار بهمنظور پیگیری مطالبات، بیان مشکلات و دفاع از حقوق جامعه کارگری امری ضروری محسوب میشود.
از سوی دیگر ۱۰ روز پیش بود که رهبر انقلاب با تاکید بر «امنیت شغل» کارگران، خطاب به مسئولان متذکر شدند «کارگری که حالا با قناعت و با نجابت مشغول کارش است، لااقل بداند که آینده شغلیاش تضمینشده است و مشکلی برایش پیش نمیآید» و طبیعتا دولت باید از طرح مسائل اینچنینی که دغدغهای بر دغدغههای دیگر کارگران اضافه میکند، دوری کند.
کمیسیون اجتماعی موافق و فراکسیون کارگری مخالف؟از سوی دیگر گویا میان خود نمایندگان مجلس نیز درخصوص اجرای این پیشنهاد وزیر کار دودستگی وجود دارد، عدهای موافق و برخی مخالف تغییر زمین بازی تعیین حداقل مزد کارگران از شورای عالی کار به مجلس هستند. بهطوری که علی باباییکارنامی، نماینده مردم ساری و میاندورود، عضو کمیسیون اجتماعی و رئیس فراکسیون کارگری مجلس شورای اسلامی در این باره تصریح کرده است که «توضیحات وزیر و معاونان وی در کمیسیون بیان نظر ایشان بود که محترم است اما به معنای قانعشدن نمایندگان کمیسیون اجتماعی نیست.
محول کردن تعیین حداقل حقوق و دستمزد کارگران به مجلس به این معنی است که قدرت چانهزنی را با تصویب یک لایحه به دست مجلس از کارگران بگیرند و بگویند چون مجلس تصویب کرده، قانون و لازمالاجراست.» در مقابل اما ولی اسماعیلی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در اینباره مطرح کرده است «با توجه به اینکه نمایندگانی از تمام گروهها و جناحها در مجلس حضور دارند و کمیسیون تخصصی اجتماعی میتواند با دعوت از تشکلهای کارگری و کارفرمایی تصمیمگیری در این مورد را تسهیل کند، ما از این پیشنهاد استقبال کردیم و معتقدیم این تصمیم عادلانهتر و منصفانهتر خواهد بود.»
نایبرئیس فراکسیون کارگری مجلس: وزیر کار شانه خالی نکنددر همین راستا رحمتالله نوروزی، نماینده مردم علیآبادکتول و نایبرئیس فراکسیون کارگری مجلس شورای اسلامی میگوید: «همواره شورای عالی کار در این زمینه نقشآفرین بوده است اما اکنون در این قضیه تلاش شده است تا توپ را در زمین مجلس اندازند. اینکه از مسئولیت خود شانه خالی کنیم کار خوبی نیست. هر سال رهبر انقلاب در اردیبهشتماه بر امرار معاش کارگران بهعنوان حداقلیترین اقدام تاکید دارند. وزارت کار متولی این امر است و باید پاسخگو باشد که برای این اقدامات حداقلی چکار کرده است؟»
وی ادامه میدهد: «برای قشری که هم در جنگ، هم در انقلاب، هم در سازندگی و هم در شرایط تحریمهای ظالمانه پای انقلاب ایستادهاند و برای قشر کارگری که با جان و دل خالصانه مجاهدانه کرده و زحمت کشیدهاند باید این اقدامات حداقلی را فراهم کنیم. تعیین مزد کارگران قرار سهجانبه میان کارگر، کارفرما و دولت است. این امر را باید وزیر تدبیر کند. کارگران ما قشر زحمتکشی هستند.
آقای مرتضوی نیز بهعنوان وزیر کار و متولی این امر باید این کار را دنبال کنند. پس از انقلاب همیشه دولتها در ماجرای تعیین حداقل مزد کارگران نقشآفرین بودهاند و وزیر کار با تعامل با نمایندگان کارگری این امر را اجرایی کردهاند. بنابراین سپردن مسئولیت تعیین حداقل مزد کارگران از شورای عالی کار به مجلس، شانه خالی کردن وزیر کار از مسئولیتی است که برعهده خودش است.»